Związek z osobą uzależnioną to ogromne wyzwanie. Partnerzy często koncentrują się na pomocy bliskiej osobie, zapominając o własnych potrzebach, granicach i zdrowiu psychicznym. Taka postawa może prowadzić do współuzależnienia, wypalenia i utraty poczucia własnej wartości.
Będąc w relacji z osobą borykającą się z nałogiem należy pamiętać o sobie, o swoim bezpieczeństwie, równowadze emocjonalnej i jakości życia. Jak w takim razie chronić siebie, jednocześnie nie rezygnując z troski o partnera?
Świadomość problemu
Partnerzy osób uzależnionych nierzadko tłumaczą swoich bliskich zmęczeniem, stresem czy trudną sytuacją życiową. Mają nadzieję, że z czasem problem sam się rozwiąże. Ale tak się nie dzieje, problem narasta, a my odczuwamy coraz silniej odczuwamy skutki nałogu partnera czy partnerki. Uświadomienie sobie, że druga osoba w związku jest uzależniona jest podstawą do tego, by zacząć chronić siebie.
W tym miejscu warto pokreślić, że uznanie faktu, że partner ma problem, nie oznacza rezygnacji z miłości czy wsparcia – przeciwnie, daje szansę na realne działania. Dopiero gdy nazwiesz rzeczy po imieniu, możesz jasno określić, jak uzależnienie wpływa na Twoje życie, zdrowie emocjonalne i relację. To pozwala zrozumieć, że nie jesteś odpowiedzialny za nałóg drugiej osoby i nie masz pełnej kontroli nad jej zachowaniami.
Granice w związku
Jednym z najważniejszych narzędzi, które pozwalają chronić siebie, są granice. To one wyznaczają, na jakie zachowania partnera się zgadzasz, a czego nie akceptujesz. Bez jasno określonych zasad łatwo popaść w chaos, współuzależnienie i poczucie bezsilności. Granice pomagają uniknąć sytuacji, w której bierzesz na siebie całą odpowiedzialność za życie osoby uzależnionej. Dzięki nim uświadamiasz sobie, że nie możesz kontrolować cudzego nałogu, a jedynie swoje reakcje i decyzje. Stawiając granice, wysyłasz jasny komunikat: „moje potrzeby i emocje są równie ważne jak Twoje”. To buduje poczucie własnej wartości i chroni przed destrukcyjnym wpływem uzależnienia na Twoje życie.
Czas na własne potrzeby i pasje
Jednym z najczęstszych błędów osób będących w związku z kimś uzależnionym jest rezygnacja z własnych potrzeb na rzecz opieki, kontroli czy prób ratowania partnera. Cała energia skupia się wówczas na osobie uzależnionej, a własne życie, marzenia i pasje zostają odsunięte na dalszy plan. Z czasem prowadzi to do wypalenia, frustracji i poczucia, że samemu również jest się „uwięzionym” w nałogu bliskiej osoby.
Lekarstwem jest w tym przypadku świadome gospodarowanie czasem i znajdowanie przestrzeni na realizację swoich potrzeb i pasji To nie egoizm, lecz konieczność dla zachowania równowagi psychicznej. Rozwijanie własnych zainteresowań. pozwala odzyskać energię, poprawia samopoczucie i wzmacnia poczucie tożsamości poza rolą „partnera osoby uzależnionej”.
Regularne dbanie o własne pasje i potrzeby ma też inny ważny wymiar. Pokazuje osobie uzależnionej, że życie nie kręci się wyłącznie wokół jej problemów. To może być subtelny, ale bardzo ważny sygnał, że każdy odpowiada za siebie, a zdrowa relacja opiera się na wzajemnym szacunku i równowadze.
Bezpieczeństwo fizyczne i emocjonalne
W związku z osobą uzależnioną często pojawia się ryzyko naruszenia granic, zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych. Nadużywanie substancji czy kompulsywne zachowania mogą prowadzić do agresji, manipulacji, zaniedbywania relacji lub prób wymuszania określonych reakcji u partnera. Dlatego musimy umieć zadbać o własne bezpieczeństwo. W przypadku zachowań agresywnych naszym priorytetem powinna być ochrona życia i zdrowia, nawet za cenę kontaktu z odpowiednimi służbami.
Równie destruktywne jak agresja fizyczna mogą być manipulacje, kłamstwa, szantaż emocjonalny czy próby wzbudzania poczucia winy. Przez te mechanizmy partner osoby uzależnionej zaczyna tracić pewność siebie, wątpić we własne decyzje i coraz mocniej wikła się w współuzależnienie.
Choć może się to wydawać brutalne, dbanie o własne bezpieczeństwo fizyczne i emocjonalne powinno być naszym priorytetem niezależnie od sytuacji. Musimy przy tym pamiętać, że troska o siebie nie oznacza braku troski o partnera, przeciwnie. Pozostając w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej możemy skutecznie wspierać partnera/partnerkę w walce z nałogiem.
Działaj już dziś