Współuzależnienie
Rozwijająca się choroba alkoholowa jednego z członków rodziny wpływa na funkcjonowanie wszystkich jej członków. W rodzinach, w których jedna osoba zmaga się z alkoholizmem, często dochodzi do współuzależnienia ze strony partnera lub małżonka danej osoby.
Przyczyną współuzależnienia najczęściej jest blisko relacji, jednak mają na to wpływ także inne czynniki. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest współuzależnienie, jakie są objawy i jak można pomóc osobie współuzależnionej.
Co to jest współuzależnienie?
Współuzależnienie można zdefiniować jako wzorce zachowań, myślenia i emocji charakteryzujące się nadmiernym zaangażowaniem w życie osoby uzależnionej oraz brakiem zdrowej granicy między własnym a cudzym dobrostanem. Osoba współuzależniona często za bardzo angażuje się w życie osoby z nałogiem, zaniedbując własne potrzeby i potrzeby innych członków rodziny.
Współuzależnienie dotyczy partnera/partnerki osoby uzależnionej, czyli osób, które potencjalnie mogą z tej relacji wyjść. Termin ten nie jest stosowany w przypadku rodziców lub dzieci uzależnionego.
Objawy współuzależnienia
Wśród objawów współuzależnienia, wyróżniamy:
- Nadmierne zaangażowanie w życie i problemy osoby uzależnionej,
- Ignorowanie własnych potrzeb i granic,
- Wycofanie z innych relacji społecznych i zainteresowań,
- Koncentracja na próbach zmiany lub kontrolowania zachowania osoby uzależnionej,
- Przejmowanie odpowiedzialności za problemy innych,
- Trudności w wyrażaniu emocji i potrzeb,
- Niskie poczucie własnej wartości i samooceny.
Jakie są przyczyny współuzależnienia?
Najczęstszą przyczyną współuzależnienia jest silna więź emocjonalna pomiędzy partnerami. Osoba, która jest w bliskiej romantycznej relacji z alkoholikiem, nie wyobraża sobie pozostawienia go samemu sobie. W efekcie dostosowuje swoje życie do osoby uzależnionej, często rezygnując z własnych marzeń i pragnień. Oprócz więzi emocjonalnej, wśród przyczyn współuzależnienia można wyróżnić także:
- posiadanie wspólnego majątku, dzieci oraz innych wspólnych zobowiązań (np. kredyt);
- brak wsparcia ze strony przyjaciół, rodziny, współpracowników;
- trudna sytuacja finansowa (zależność finansowa);
- przemoc fizyczna i psychiczna: w relacjach z osobami uzależnionymi często dochodzi do agresji. Zastraszony partner boi się konsekwencji wynikających z zerwania związku;
- niska samoocena i bezradność życiowa osoby współuzależnionej (osoba, która uważa, że nie poradzi sobie sama w dorosłym życiu, często pozostaje w relacji z alkoholikiem);
- nieprawidłowe wzorce relacji (np. dorastanie w rodzinie z problemem alkoholowym);
- lęk przed zmianami.
Czy współuzależnienie można leczyć?
Leczenie współuzależnienia jest możliwe i często obejmuje terapię indywidualną, grupową lub rodziną. Terapia uzależnień pomaga osobom współuzależnionym zrozumieć swoje wzorce zachowań, nauczyć się zdrowych granic w relacjach oraz pracować nad poprawą samooceny i radzeniem sobie ze stresem. Ważne jest również wsparcie społeczne oraz edukacja na temat współuzależnienia, zarówno dla osoby współuzależnionej, jak i dla osób uzależnionych.
Współuzależnienie jest poważnym problemem, który może znacznie wpływać na życie jednostki oraz jej relacje z innymi. Jednakże zrozumienie tego zagadnienia i podjęcie kroków w kierunku zdrowej zmiany może przyczynić się do poprawy jakości życia.
Działaj już dziś